İdrak və ya Qneseologiya.

Sadələşməsi mühüm olan növbəti mövzunuz İdrak və ya Təfəkkürdür adlanan başlıqlardan biridir.Qneseologiya adlanan bu bölmədə istənilən predmetin necə qəbul edilməsi və zehniyyətdə özünü necə göstərməsindən ibarətdir.

İlkin Qneseoloji nəzəriyyələr təbiət hadisələrinin izahına həsr olunub.Məsələn yağışın yağmasıyla bağlı yetərincə fikirlər söylənirdi(Bulutdarlara ağırlıq edən suyun boşaldılması zərurəti kimi)..

Fəlsəfəmiz bu cəhətdən 3 mərhələdən keçib.İnsanlar hadisələrin səbəbini tapmağa çalışdığına görə əvvəlcə bunu Mifologiyada,sonra isə Din də izahını verməyə başladılar.Mifoloji nəzəriyyələrdə  əcdadlara və əcaib varlıqların kainatın idarəsinə tapınırdılar.Dinə inanan zaman isə artıq Determinizmin (Səbəb-nəticə) əlqasəni Tanrı və İnsanın üzərinə köçürdülər.”Tanrının qəzəbinə düçar olmaq” fikri bu dönəmin devizi idi.

3-cü mərhələ isə Fəlsəfə (izahlar) Elmlə vəhdət şəklində çıxış edərək,təkcə humanitar deyil,tibbi və təbiət elmləriylə də birgə çıxış etməyə başlayır.Rene Dekarta buna görə həm filosof,həm də riyaziyyatçıdır.(Heç dəxli var??)

(Bütün həngamə səbəbləri tapmaq üçün idi?)

Qneseologiya bölməsindəki Filosofları iki qrupa ayıra bilərik.İkisi də Həqiqətə çatmağa çalışır,amma necə?1.Emprizm,yəni beş duyğu(görmə,dadbilmə,toxunma,eşitmə,qoxubilmə) üzvündən başqa heç bir yolla həqiqətə çatmaq mümkün deyil.Con Lok,Devid Yum,Tomas Habs bu cərəyanın ən tanınmış nümayəndəsidir.

2.Rasionalizm,yəni ağılı idrakın yegənə yolu kimi qəbul edən bir cəryandır.Dekart,Spinoza və Hegel isə ən məşhur liderləridir.(Bəs Sən?)

Bu bizim Qneseologiyamızdır,başqaları elə başqalarında da qalsın,yenəmi Fəlsəfəni tarix və riyaziyyatla səhv saldınız?

İndi Sən düşün?(rəy bölməsinə yazmağı unutma,ordasanmı?)

Bilgisizlikdən Bilgiyə gedən yol nədir?