Get more stuff like this
Subscribe to our mailing list and get interesting stuff and updates to your email inbox.
Thank you for subscribing.
Something went wrong.
Urmu nəzəriyyəsini əsas götürsək və dərindən araşdırılmasına ehtiyac duyulan əsgi Azərbaycan dövlətlərini tədqiq etsək ümumtürk və dünya tarix elminə böyük töhfələr vermiş olarıq. Qut eli haqqında bilgiləri biz mixi yazılı qaynaqlardan əldən edirik. Lakin Azərbaycanın 70 il SSR-nin tərkibində qalması, Azərbaycan tarixinin xaricilər və özünü SSR ideologiyasına həsr etmiş şəxslər tərəfindən öyrənilməsi, bilgilərin saxtalaşdırılmasına səbəb olmuşdur. Bizim dönəmdən öncə 2200-cü ildə Urmu gölü ilə Kərkük arasında qurulan Qut eli qısa zaman sonra Elolmuş ( mixi yazılı qaynaqlarda onun adı Elulumeş kimi yazılır ) elxan tərəfindən imperiyaya çevrilmişdir. Qut elinin digər dövlətlərdən əsas fərqi ondan ibarət idi ki, bu dövlət despotik rejim tərəfindən deyil, requlyar seçki ilə dövlət başına keçən elbəylər tərəfindən demokratik türk törəsi ilə idarə olunurdu. Qut elinə tabe olmuş Elam, Akad və Şumer kimi ölkələrdə yerli hakim sülalələrinin, bürokrat idarəçilik üsulunun saxlanılması və əyalətlərə yerli özünüidarə üsulunun tədbiqi, uzun müddət regionda sabitliyin davam etməsinə təsir etmişdir. Şumer mədəniyyətinin renesans çağının bu dönəmə düşməsi açıq-aşkar göstəriri ki, Qut eli demokratik türk törəsi ilə idarə olunmuşdur. İndi isə Qut eli hökmdarlarının- Elxanlarının adlarının mixi yazılarına əsasən bərpa edilmiş və türkcə formaları ilə tanış olaq:
İngesüz- İngeşuş
Sarlaqaba ( Azarlaqaba )- Sarlaqab ( Asarlaqab )
Azarlaq- Asarlaq Elbəy deyil, Qut bəyinin adıdır.
Yarlaqaş- Yarlaqaş
Elulumeş- Elolmuş
İnimabakeş- İnim Abakeş
Yarlaqaba- Yarlaqab
Yarlaqata- Yarlaqanda
İbate- İbad
Kurum- Kurum
Laerabum- Luəraba
İrarum- İrər
İbranum- İbran ( İmran )
Trikan- Türükan
Araşdırlması çox vacib olan Qut eli tarixi türk tarixi dövlətçiliyinin qaranquşudur.
Tariximizi öyrənək qoruyaq və yaşadaq…
Türkologiya Araşdırma Mərkəzi
Nağı Nağıoğlu ( Səfərtürk )
