TƏRS-İ DÜNYA

      Budur göz qamaşdıran təbiəti ilə Azərbaycan qarşımızdadır. Kiçik Qafqaz dağlarının ətəyində-Tərtərçayın sahilində iki kənd gözə çarpır. Bu kəndin sakinləri elə bir dövrdə yaşayırlar ki, Vətən bir olsa da,dil,qan,soy bir olsa da inancları fərqlidir. Bir kənddən azan səsi gələndə,digər kənddən zəng səsi eşidilərdi.

Səbəbi artıq aydındır sizə. Bu kəndin birində xaçpərəstlər,digərində müsəlmanlar yaşardı. Bayaq dil,qan,soy bir olan dedim. Çünki,hər iki kəndin sakinləri yerli xalq olan Albanlar idi. Albanların ulu babaları əvvəllər çoxallahlı olmuş,sonra xristianlarıq ortaya çıxınca bir qismi xristian olmuşdur. Və ən nəhayət Alban ölkəsi ərəblər tərəfindən işğal olunandan sonra əhali zamanla zorla, xoşluqla,məcbur qalmaqla müsəlman oldular.

Bu dövr elə bir dövr idi ki,dinlər insanların beyninə elə yerimişdi ki,bir çox hallarda insanları bir-birinə düşmən edirdi.Bu dövrdə insanlar avam,tez inan və radikal ruhda idi.Bundan istifadə edən din xadimləri öz dininin qanunlarında dəyişiklik edir,insanları digər dinlərə qarşı azğınlaşdırırdı.

Hətta iş o yerə çatmışdı ki,qan və dil bir olan bu iki kəndin sakinləri bir-birinə yad düşmən gözü ilə baxırdılar.Nədir ki,biri müsəlman,digəri xristian idi.Hər iki din sahibləri bir-birinə “kafir”,”allaha şərik qoşan” deyər,bir-birinin dinində Tək Allah prinsipinə əks olan məqam güdərdilər.Bəzən bu məqam güdmələr qanlı olaylarla başa çatardı.

Ancaq bu qaranlığa bürünən iki kənddə bir-birinə düşmən olmayanlar da var idi. Bu boyda düşmənçiliyin önünü sizcə nə kəsə bilərdi? Əlbəttə,sevgi!Bütün maneələri yıxıb keçir o!Yəni o fərq qoymaz.Dinindən,irqindən,rəngindən seçim etməz sevərkən!

Oğlan xaçpərəst,qız isə müsəlmandı.Oğlanın adı Vardan,qızın adı isə Məleykə idi.Onlar həmkəndlilərindən,hətta valideynlərindən belə fərqli olaraq dini deyil də,soy eyniliyini önə çəkirdilər.Dinin öz seçimləri,soyun isə Tanrı tərəfindən verildiyini düşünürdülər.Sadəcə düşünürdülər,deməyə isə qorxurdular.Çünki,onların bir-birini sevdiklərini bilsəydilər “kafir” adlandırılıb öldürülə bilərdilər.Buna görə də sevgilərini gizli tutub,gizlin-gizlin görüşər,danışar,ancaq sonda ayrılardılar.

Bu cür həyat ikisini də sıxmışdı. Nə zamandır sevgili idilər,ancaq rahat həyatları yox idi.Ya öz dünyaların qayda-qanununa uyub bir dəfəlik sevgiyə son verməli,ya da bu qayda-qanunlar olmayan yerə getməli idilər.Görüşlərin birində buna qərar vermək istəyirlər.Vardan Məleykəylə danışmağa başlayır:

-Məleykə!Belə olmur artıq!Bizim buralarda tutunacağımız bir budaq qalmayıb.İki yolumuz var.Ya bu cəhənnəmdə yanmalıyıq,ya da cəhənnəmdən qaçmalıyıq!

Məleykə də bu vəziyyəti anlayırdı.Ancaq çarəsiz idi:

-Vardan,qaçaq!Amma hara qaçaq?Tutuna biləcəyimiz hara var?

Vardan:-Məleykə.Mən dünən bu barədə fikirləşdim.Bir yer bilirəm ki,orda din ayrımı yoxdu.Hər kəs bir-biri ilə xoş keçinir.Xəzərlərin ölkəsinə gedək.Onların İdil şəhərində yəhudilər,xristianlar,müsəlmanlar,hətta bütpərəstlər də rahatlıqla öz dinində yaşaya bilir.Nə deyirsən?Ora qaçarsan mənimlə?

Məleykə buna sevinir:

-Hə Vardan!Qaçaram!Təki sən istə!O dediyin yer tam bizə görədir!Elə sabah qaçaq!

Bu sevincli xəbər çox gözəl görünürdü.Amma Vardanın kəndindən bir nəfər duyana qədər.Həmən adam bu xəbəri qaçıb bir baş keşiş Bakura danışdı.Bakur bunu duyunca normal bir təpkiylə əsəbləşdisə də, sonra sakitləşib onları sabah qaçmaq istərkən yaxalamaq istəyirdi.Odur ki,sabahı gözləyir.

Bəli, sabah olur. Sevgililər görüşüb yola düşmək istəyir ki, keşiş Bakur və bir neçə kənd sakini ilə yolların kəsir. Heç bir sual vermədən bir başa cavab verir:

-Yanındakı müsəlmanla nə işin var və hara gedirsən deyə soruşmayacağam. Çünki,hər şeyi bilirəm. Kafirlər! Sən Allah qarşısında necə böyük günah işlədiyini bilirsən?Yox!Bilmirsən!Bilsən belə etməzdin!-kəndlilərə əmr edir-Tutun o kafirləri!

Vardan və Məleykəni tuturlar.Bir nəfər isə Məleykənin kəndinə göndərib bu barədə xəbər verirlər.

Çox keçmədən iki kənd arasındakı meydanda camaat toplaşır.İçlərində molla Sadiq də var idi.Salmışdı boğazının yoğun yerinə camaatı daha da qızışdırırdı:

-Cəmaət!Qiyamət günü yaxındadır!Bu qiyamət əlamətidir ki,bir müsəlman xaçpərəsti sevir.Özü də bir qadın!Qadın belə bir hərəkət edirsə qiyamət qaçılmazdır!Onun bədəninə şeytan girib!O şeytan çıxarılmalıdır!

Keşiş Bakur da eyni cür camaatı qızışdırırdı:

-Ey İsanın yolunu gedənlər!Müqəddəs İsanın bizə göstərdiyi yoldan çıxanlar var!Bu nə cür din sahiblənməkdir!Kafirlər aramıza sızıb bizi bir-birimizə düşmən edir!Uşaqlarınıza belə tərbiyə verirsiniz?!Yox!Siz günahkar deyilsiniz!Sizin uşaqlarınız şeytana nəfsini satır!O oğlanın içinə şeytan girib!Onu çıxarmaq,sonra da o bədbəxt cavanı tövbə etdirib İsa Məsihin yoluna qaytarmalıyıq!Amin!-Xaç çəkir!

Camaat da xaç çəkir!

Camaat içində olan oğlan və qızın ata-anası dini rəhbərlərindən eyni şeyi xahiş edirlər:

-Yalvarıram!Övladımı şeytanın əlindən xilas elə!

Dini başçılar da eyni vədi verirdi:

-Narahat olmayın!Biz “Şeytançıxarma ayini” ilə gərəkənləri edib,övladlarınızı haqq yoluna döndərəcəyik!

Günahkar gənclər gətirilir.Keşiş müqəddəs su çiləyib,ayinlər oxuyur,molla isə Quran açıb ayələr,dualar oxuyub şeytanı qovmağa çalışırdı.Gənclər isə lal qaya kimi heç bir qarşılıq vermir,sanki 100 ilin fikirə dalmış adamı kimi uzaqlara baxırdılar.

Ritual bitincə dini başçılar bunun kifayət etmədiyini,daha ağrıdıcı ayin keçirməli olduqların bildirdilər.Bu qırmanclama altında olmalı idi.Gənclərin əllərin və ayaqların yana dartaraq bağlayıb kürəklərin açdılar.Hər iki tərəfdən bir nəfər qırmanc əlində dini başçının müqəddəs kəlmələri müşaiyyəti altında qırmanclamağa başladı.

Xeyli müddət davam edən bu ayin gəncləri haldan salmışdı.Diz üstü qalan gənclər kinlə ətrafa baxırdılar.Camaat isə onlara layiqmiş kimi baxırdılar.Dini başçılar qırmanc ayinindən sonra şeytanın çıxdığını söylədilər.Ancaq bu dəfə Vardan dözə bilməyib bağırır:

-Bizim içimizə şeytan girməyib!Biz sadəcə bir-birimizi sevirik!

Bunu duyan dini başçılar dəli oldular.Bu dəfə qəti qərara gəldilər:

-Yandırın onları!Şeytan onların özüdür!Məhv olmalıdırlar!

Bu hökmdən qızın və oğlanın atası razı qalmır.Başlayırlar dini başçıların ayağına yalvarmağa.Bu yalvarışlardan guya ürəkləri ağrıyır.Ata-analarının xətrinə əgər tövbə edib sevgilərindən vaz keçsələr Tanrı onları bağışlayacaqmış.Ancaq gənclər bundan imtina edir.Öz sevgilərini hansısa bir keşişin,mollanın dediyi sözə görə dəyişmək istəmirlər.

Belə olduq da ata-analar da övladlardan üz döndərir.Vardan artıq bu ikiüzlülüklərə,yalanlara dözə bilmir.Öləcək onsuz da.Amma ürəyindəkiləri demədən yox.Qorxmadan hayqırır:

-Bu nə cəhalətdir mənim xalqım?Hələ dünən kilsələrdə,məscidlərdə bir-birinizə lənət yağdırırdız!Bu keşişlə molla sizləri bir-birinizlə əlbir olmamağa,birlik olmamağa çağırırdı.İndi isə sadəcə bizi!İki sevəni ayırmaq üçün birlik olmusuz!Özü də bir-biri ilə qan düşmənisiniz!

Bu sözlər dini başçıları hiddətləndirir.Ancaq Vardan susmur:

-Allahın işinə bax.Heç bir məsələdə ortaq yerə gəlməyənlər bircə sevənləri ayırmaqda ortaq ola bilirlər?Sizin saxtakar olduğunuz burdan bəllidir.-təəssüflənici bir baxışla-bir halınıza baxın.Din sizi nə hala salıb.Eyni qanı,dili paylaşdığınız soydaşınıza düşmən deyirsiniz!Ancaq biriniz gerçək düşmən olan haylara,biriniz də ərəblərə qardaş deyirsiniz! Niyə?Çünki,eyni dini paylaşırsınız.Ancaq min illərlə paylaşdığınız dil,qan heç bir şey ifadə etmir.Ayılın camaat!Ayılın xalqım!Uçuruma gedirsinz!İkinizin də inancı Tək Allahadırsa,o tək Allah üçün mü qırırsıniz?Biriniz kilsəyə gedib haya bənzədi,biriniz məscidə gedib ərəbə bənzədi.Bax onlar bizi bir-birimizə düşmən edir!Gec olacaq,amma görəcəksiniz!Ancaq heyf ki,hər şey üçün gec olacaq!

Nədənsə camaat da bir nəbzə də olsun dəyişiklik duyulmurdu.Onlar üçün əsas aralarından bir kafirin gedərək onları daha da günaha batırmamaq oldu.

Keşiş və mollanın əmri ilə gənclər yandırıldı.Vardan və Məleykəni heç kim anlamadı.Anlamadılar ki,onların “kafirliyi” özlərinədir.Uzaq diyarlara gedib onlara günahın gəlib çatması önləmək istədilər.Amma onların bu yaxşılığın heç kim anlamadı!

Çünki onların bir-birlərinə qarşı olan tərs dünyaları var!

Ramin Hüseynsoy