Süvarilər gəlir! Bakı qurtuldu

1918-c ildə Sərab şəhərinə (Güney Azərbaycan) yaxınlaşdığımız zaman uzaqdan izdiham gördük. Bunun səbəbini anlamadıq. Lakin lap yaxınlaşanda hamısı sevinclə: “Türkiyəli süvarilər gəlir!” deyə harayladılar. Bunu görüncə biz biz də onların sevincinə qatıldıq. Artıq vaxt varmış deyirdilər. Biz də bundan faydalanaraq, qarşıdakı aşxanaya girdik, şikayət edən mədəmizi doyurduq. Bir saatdan sonra xalq arasında bir uğultu eşidildi. Gözləri iti olanlar, uzaqdan toz dumanı görən kimi qışqırmağa, sevincdən atılıb-düşməyə başladılar: “Atllar gəlirlər!.. Atlılar gəlirlər!.. deyə qışqırırdılar…
Nəhayət, biz də toz-dumanı yarıb çıxan süvariləri gözlərimizlə gördük. Sevinc içindəydik… Belə məşəqqəti səfərdən sonra, nəhayət, əziz qardaş ordusuna qovuşurduq. Üzümüz gülürdü, gözlərimizdən sevinc yaşları axırdı… Ulu Tanrı, şükür sənə! Bu günü də göstərdin bizə…
Az sonra gələn zabitlərlə də görüşdük. Bunlardan bir neçəsi Qafqazlı idi. Xeyli dərdləşdik. Biz danışdıq onlar dinlədilər, onlar danışdı biz dinlədik. Sonra istirahətə çəkildik. Şirin bir yuxuya getmişdik ki, birdən qapımız döyüldü. Gülərüzlü mehmanxana işçisi bizə: “Bəyim, aşağıda sizi Türkiyədən gələn atlı zabitlərdən biri görmək istəyir” dedi.
Gələn bir çavuş idi. Əlindəki məktubu bizə uzatdı. Məktubu Yusif Əli Dadaş oxudu: “Gərərgaha təşrif buyurmağınızı xahiş etdi”. İmza…

Dərhal, gəlirik deyib, çavuşla xəbər və salamımızı yolladıq…
Qərərgaha gəldiyimiz zaman zabitlər bizi sevinclə qarşıladılar. Hələ səfərimizin məqsədini (Türk ordusu ilə çiyin-çiyinə bolşevik-daşnaklara qarşı vuruşmaq) öyrənincə əməlli-başlı dostlaşdıq, bizi təbrik etdilər. Çay gəldi… Boş stəkanlar getdi, dolu gəldi… Söhbət şirinləşdi, milli həyəcan artıqca artdı… Artıq uzun səfərin yorğunluğunu hiss etmirdik. Bu an komandirə bir xəbər gəldi. Üzü gülürdü. Başını bizə tərəf çevirdi və: “Az sonra sizə gözəl xəbər verəcəyəm!” dedi. Bizi maraq götürmüşdü: “Görəcən… Görəsən…” ancaq nə olduğunu hec cürə qətiləşdirə bilmirdik.
Bəlkə də, üstündən yarım saat keçmişdi, komandirə bir teleqram gətirdilər. Açıb oxudu və sevinclə teleqramı göyə qaldırdı: “Təbrik edirəm! Şanlı ordumuz Bakını almışdır!” Sevincindən yerimizdən hoppandıq, hamı ilə qucaqlaşdıq, öpüşdük, sevinc gözyaşı axıtdıq…
Nə gözəl, nə sevincli gün idi o gün!.. Şükür sənə Ulu Tanrı!.. Düşmən əzilmişdir… Onlara (Bolşevik-daşnaklara) yardıma gələn ingilislər qaçmışdır. Mart ayında bizi çoluq-çocuqlarımızla, qadınlarımızla qəddarcasına qətl edən ermənilər də Bakı əhalisinin ixtiyarına verilmişdi! Şükür sənə, Ulu Tanrı!..

Əziz Alpoud