Get more stuff like this
Subscribe to our mailing list and get interesting stuff and updates to your email inbox.
Thank you for subscribing.
Something went wrong.
1927-ci il oktyabrın ikinci yarısında bolşeviklərin təzyiqi nəticəsində Ankara Türkiyə ərazisində “Yeni Kafkasya” dərgisinin nəşr olunmasını qadağan etdi.
Bununla yanaşı,Rəsulzadənin mənzilində türk polisi tərəfindən axtarış aparıldı, aşkar edilmiş sənədlər müsadirə olundu.
Ədalət naminə qeyd etmək lazımdır ki, Kremlin daimi təzyiqi altında olan türk hakimiyyəti 1927-ci ildə Rəsulzadəni beş dəfə xəbərdar edərək dərginin qırmızı imperiyanın ünvanına kəskin bəyanatlar verməməyi xaiş etmişdi.
Müsavat Partiyasının liderindən bu barədə, ola bilər ki, elə türklərin tapşırığına əsasən, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvü azərbaycanlı Əhməd bəy Ağaoğlu da xaiş etmişdi.
Müsavat Partiyası Xarici Bürosu üzvlərinin bir hissəsi məsləhətlərə qulaq asmayıb gözləməyi məqsədəuyğun hesab edirdi. Lakin əsl inqilabçı və öz xalqının müstəqillik hüququ uğrunda mübariz olan Rəsulzadə isə işğalçılar onun Vətənində Azərbaycanın layiqli oğullarını vəhşicəsinə məhv edən zaman susa bilmədi.
Türkiyə hakimiyyətinin bu hərəkətinə baxmayaraq, Rəsulzadə jurnalın nəşr olunacağına ümidini itirmirdi. Oktyabrın 21-də Müsavat Partiyası Xarici Bürosunun növbəti iclasında əsas məsələ jurnalın yenidən nəşr edilməsi problemi oldu.
Məruzəçi kimi çıxış edən Rəsulzadənin təklifi ilə həm Ankarada, həm də İstanbulda müvafiq demarşlar keçirmək qərara alındı.
“Ən son halda, dövri mətbuatın hakimiyyət orqanlarından icazə almadan nəşrinə imkan verən Türkiyə mətbuat qanunlarına uyğun olaraq, bunun üçün digər türk redaktor taparaq, jurnalı başqa ad altında nəşr etmək lazımdır. Oktyabrın 25-də bu təkliflər Azərbaycan Milli Mərkəzi tərəfindən təsdiq edildi.
Xarici Büronun noyabrın 4-də keçirilmiş fövqəladə iclasında İstanbul vilayətinin Mətbuat şöbəsində dərginin redaktoru vəzifəsinə Məmmədsadiq Axundzadə Aran təyin olunmaqla jurnalın “Azəri Türk” adı altında nəşr edilməsi barədə xahişlə müraciət etmək barədə qərar qəbul olundu.
1928-ci ilin ilk aylarından etibarən İstanbulda Milli Mərkəzinin eləcə də Qafqaz İstiqlal Komitəsinə daxil olan digər Qafqaz təşkilatlarının vəziyyəti müvəqqəti olaraq sabitləşdi. Həmin ilin fevralından etibarən M.Axundzadənin redaktorluğu altında “Yeni Kafkasya”nı əvəz edən “Azəri Türk” dərgisi çıxmağa başladı.
Mənbə: R.Abutalıbov,G.Mamulia “Odlar Yurdu” kitabı
