Latın dili (55-ci dərs)

Miqdar saylarının düzəlməsi ilə bağlı dərsimiz davam edir..

Onluqlar:

XXX – triginta

XL – quadraginta

L – quinquaginta

LX – sexaginta

LXX – septuaginta

LXX – octoginta

XC – nonaginta

C – centum

“Ginta” sözü onluq deməkdir.20-dən başlayaraq onluqların adı “ginta” sözünün önünə təkliklər artırmaqla düzəlir.20-dən başlayaraq saylar iki qaydada düzələ bilər.Ya Azərbaycan dilində olduğu kimi; viginti unus,viginti duo və s. Ya da əvvəl təklik,sonra onluq yazılır,onların arasında isə “və” bağlayıcısı qoyulur.Məsələn: unus et viginti,duo et viginti və s. Bundan başqa yadda saxlamaq lazımdır ki, onluqlara qədər olan iki say (yəni 18,19, 28,29, 38,39 və s.) özündən sonrakı onluqdan iki və ya bir çıxmaqla düzəlir.Məsələn: duo-de-viginti (iyirmidən iki – 18), un-de-viginti (iyirmidən bir – 19).

Növbədə isə ifadələrimiz var :

Sub specie aeternitatis  –  Davamlılıq nəzərincə

Sub spe rati  –  Hökümətin təsdiqlənməsini gözləməkdə olmaq

Suggestio falsi  –  Saxta,bir şeyin ehtimal edilməsi

Suum cuique  –  Həs kəsə özününki

Suum cuiusque rei tempus est  –  Hər şeyin öz vaxtı var

Summa gens  –  Ən yüksək növ

Summa potestas  –  Ən yüksək hakimiyyət

Summa summarum  –  Ümumi yekun

Suo iure  –  Öz hüquqları çərçivəsində

Suppressio veri  –  Həqiqəti gizlətmək

Tabulae nuptiales  –  Nikah şəhadətnaməsi

Tacito consensu  –  Danışıqsız razılıq əsasında

Tacita locatio  –  Tərəflərin bir-birinə məlumat vermədən icarə müqavilələrinin müddətinin artırılması

Tales  –  Elələri,belələri (lazımi qədər prisyajnıların əlavə edilməsi)

Temporalis actio  –  Müvəqqəti iddia

Tertius gaudens  –  İki rəqib tərəfin qarşıdurmasından bəhrələnən 3-cü şəxs

Tertium non datur  –  Üçüncü tərəf yoxdur.Daha doğrusu ikisindən birini seçməlidir.

Terminus a quo  –  Çıxış nöqtəsi

Terminus ad quem  –  Son hədd

Testes  –  Şahid,hər hansı hadisənin müşahidəçiləri

Testes muti  –  Lal,dinməz şahidlər

Testimonium paupertatis  –  Kiminsə ağıl çatışmazlığının göstəricisi

Testis unus – testis nullus  –  Bir şahid şahid deyil

Timeo Danaos et dona ferentes  –  Danaylardan və bəxşiş gətirənlərdən qorxuram

Tota curia  –  Bütün məhkəmə vasitəsilə

Transcatio  –  Məhkəməyə müraciət etmədən maraqlı tərəflərin konkret tərəflərin konkret məsələni həll etməsi

Uberrimae fidei contractus  –  Ən yüksək tələb edilən müqavilə

Ubi emolumetum,ibi onus  –  Gəlir olan yerdə də ağırlıq və ya çətinlik olar.Daha doğrusu hüquq müəyyən öhdəlikləri yerinə yetirməlidir

Ubi ius ibi remedium  –  Hüquq/haqq haradasa dərman da oradadır

Ubi ius incertum,ibi nullum  –  Qanun müəyyən olmayan yerdə qanun ola bilməz

Ultra posse nemo obligatur  –  Heç kimə öz gücündən artıq hərəkət etməyə məcbur edilmir