Hüseyn Nihal Atsız

Türkçülük-Turançılıq davasının ən öncül isimlərindən biri, yücə fikir adamı, bütün həyatını türkçülük şüuruna adayan, yazar, müəllim, şair, romançı, ədəbiyyat tarixçisi, ruh adam…Hüseyn Nihal Atsız..

Atsız 12 yanvar 1905-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdur. İlk və orta təhsilini Kadıköydəki Fransız məktəbində almışdır. 1922-ci ildə litseyi bitirib Əsgəri-Tərbiyyəyə qəbul olar. Tibbə marağı olmamasına baxmayaraq hərbi sahədə fəaliyyət göstərmək üçün sevmədiyi dərslərə qatlanmaq məcburiyyətində qalar. Burada təhsil aldığı dönəmdə isə artıq o, Türkçülük fikrinin təsiri altına düşməyə başlar. Bu məktəbdə kommunist və etnik azlıq milliyətçiləri ilə tez – tez sorunlar yaşayar. Ziya Gökalpın torpağa tapşırıldığı günün gecəsi Türkçülük fikrinə görə orada təhsil alan tələbələrlə dava etdiyi və ərəb əsilli bir leytenanta salam vermədiyi sonucunda məktəbdən qovular. 1926-cı ildə isə ədəbiyyat fakultəsinə daxil olar.
Olduğu hər yerdə Türkçülük mücadələsini davam etdirən Atsız, əsla dayanmaz. Ruhdan düşmək nədir bilməz..

“Vaktiyle bir Atsız varmış…” derlerse ne hoş!
Anılmakla hangi ruh olmaz ki sarhoş?
Haydi artık dinsin bütün ızdırapların,
Ufuklardan şanlı bir gün doğacak yarın
Güzellikle, sıcaklıkla ve ihtişamla…
Kumandansız hazır olup onu selamla!
Gönlündeki yaraların kanını dindir…
YÜZDE YÜZ TÜRK OLDUĞUN GÜN CİHAN SENİNDİR! ! !

Atsız ilk yazılarını “H.Nihal” imzasıyla çap etdirər. İkinci dünya müharibəsi dönəmində Türkiyədə kommunist rejiminin artdığını düşünən Atsız, “Orxun” dərgisinin 1944-cü ildə yayımlanan sayında Başbakan Şükrü Saracoğluna ithafən bir açıq məktub yayımlayar. Bundan sonra “Orxun” dərgisində bir neçə yazı yayımladıqdan sonra dərginin fəaliyyətinə yenidən son qoyular.
3 may 1944-cü il Türkçülük tarixinin dönüm nöqtəsi idi.
“O günə qədər təhlükələrdən xəbərsiz yol alan Türkçülük, 3 may 1944-də tanıdığı və dost bildiyi xainləri ayırd etmiş, xəyalın yumşaq buludlarından sərt torpaqlarına düşmüşdür. 3 may bir gün türkçülərin günü olacaq. Türkçülər! Toplu və ya tək, hər yerdə 3 Mayı anaq, Kürşadın xatirəsini ucaldaq” (Kürşad, 1946)
Atsız, 1975-ci ildə noyabr ayının ortalarında xəstə olduğundan şübhələnsə də müayinələrində heç bir xəstəliyə rast gəlinmir. 10 dekabr 1975-ci ildə isə böyük fikir adamı Hüseyn Nihal Atsız ürək tutması nəticəsində dünyaya gözlərini əbədiyyən yummuşdur.
Cənazə namazı qılındıqdan sonra Mollanın “Mərhumu necə biri kimi bilirdiniz?” sualına Fəthi Gəmuhluoğlu yüksək səslə “Bu musalla daşı Atsız kimi gerçək bir ər kişini az görüb, hoca əfəndi!” deyə cavab verər.
Atsız bədənən aramızdan ayrılsa da fikirləri əsla ayrılmadı..İnsan unudularsa ölər, Atsız isə heç vaxt unudulmadı..
Məzarın işıq, tinin uçmaq olsun Ey qutlu Atsız!…

O sarayda bulunca Tanrılaşan erleri
Artık gözüm arkaya bir daha dönmeyecek.
Hepsi sussa da “Kür şad” uzatarak elini;
“Hoş geldin oğlum ATSIZ, kutlu olsun! ” diyecek.

Türkologiya Araşdırma Mərkəzi
İlkanə Türksoy Şadıoğlu