Düşünən adam heykəli

Yəqin ki, hər birimiz  “Düşünən adam” heykəli ilə daha öncədən tanışıq . Bəs biz dünyada məşhur olan bu incəsənət nümunəsi və onun sənətkarı haqqında nələri bilirik?

“Düşünən Adam” heykəlinin yaradıcısı Avqust Rodin(August Rodin) dir. Avqust Rodin 1840 ci ildə Parisdə anadan olmuşdur. Bütün həyatını yaradıcılığa və qadınlara həsr edən Rodin, həyat yoldaşı Rouz (Rose) ilə 24 yaşında tanış olur. Rouz ilə tanış olduqdan sonra  sənətkarın həyatına başqa qadınlar daxil olsa da, səadətin Rouzda olduğunu dərk edən Rodin 1917- ci ildə 77 yasinda onunla ailə qurur. Öz xoşbəxtliyinə illər sonra çatan Rouz 15 gün sonra vəfat edir. Rouzun yoxluğu və bir az da yaşın çoxluğu 6 ay sonra Rodini də dünyadan ayrılmağa məcbur edir.

Avqust Rodin 1882 ci ildə Adəm, Həvva heykəllərini yaratmışdır. Bu dönəmlərdə Kamille Klavdel (Camille Claudel) ilə tanış olur və Kamille Rodinin həyatına böyük təsir göstərir. O, 1884 cü ildə Rodinin atelyesinə daxil olur və bir çox şagirdlərdən öz bacarıqları və heykəltaraşlığa olan marağı ilə seçilir. Rodinə heyranlıq bəsləyən Kamille Rodinin diqqətini çəkməyi bacarır və onlar tezliklə həm yaxşı dost, həm də sevgili olurlar. Kamille ilə sevgili olsalar da, Rodin heç bir zaman Rouzdan ayrılmır. Bu münasibətdən Kamille hamilə qalır və qəza nəticəsində uşağını itiririr. Qəzadan sonra Kamille psixoloji problemlərlə üzləşir. Bu müddətdə anası onu evdən qovur və Rodinlə də münasibətləri bitir. Münasibətin bitməsinə səbəb Avqust Rodinin kobud rəftarı və eyni zamanda Kamilleni rəqib kimi görməyə başlaması idi. Kamilledə şizofreniyanın əlamətləri yaranmağa başlayır və Rodini ona qarşı suiqəsd hazırlamaqda günahlandırır. Ən sonda  90-a yaxın öz əsərini bir günün içərisində məhv edən Kamilleni ruhi xəstəxanaya aparırlar və o, həyatının sonuna qədər burada qalır.

Modern dövrün ən məşhur Fransız heykəltəraşlarından olan Rodin və sevgilisi Kamille sifariş üzərinə  “Cəhənnəm Qapıları” əsəri üzərində birlikdə işləyirlər. ”Cəhənnəm qapıları“ özü böyük bir mövzu olduğu üçün dərgimizin növbəti sayısında bundan daha geniş bəhs edəcəyəm. İlk adı “Şair” olan məşhur “Düşünən adam” heykəlinə gəldikdə isə “Cəhənnəm qapıları” bu heykəlin yaranmasında böyük rol oynayır. Qapının yuxarı hissəsinə baxdıqda “Düşünən Adam” heykəlinin ilk variantını görə bilərik.

Orjinal “Düşünən Adam” heykəli isə 1.85 metr ölçüsündə çılpaq kişi modelidir və fəlsəfi yanaşmalara görə dərin düşüncəyə dalmış olaraq göstərilən fiqurun eyni zamanda ruhi bir dinclik içərisində olduğu qəbul edilir. Bəzi tənqidçilər inanırlar ki, Rodin “Düşünən adam” kimi Danteni təsvir edib. Bu heykəl bütün dünyada fəlsəfi düşüncənin simvolu kimi qəbul olunmuşdur. Hal-hazırda Fransanın Rodin muzeyində saxlanılan bu heykəlin bir çox kopyası yaradılmış və fərqli ölkələrin muzeylərində, universitetlərin həyətlərində qoyulmuşdur. Kopyalardan birinin Türkiyədə ruhi xəstəxananın qarşısında qoyulması isə ən maraq doğuran məqamlardan biridir.

Düşünən adam ağıl xəstəxanasının qarşısında – Necə də ironik səslənir… 

Müəllif: Günay Süleymanova