Çarlıq dövründə təhsil

Get more stuff like this

Subscribe to our mailing list and get interesting stuff and updates to your email inbox.

Thank you for subscribing.

Something went wrong.

Bunu da etiraf etmək lazımdır ki, çarlıq dövründə məktəblərdə ciddi bir nizam-intizam var idi. Dərsdən qaçmaq, formasız küçəyə çıxmaq, dalaşmaq, müəllimlərə qarşı hər hansı bir hörmətsizlik etmək, axşam saat beşdən sonra küçələrdə və ya əyləncə yerlərində görünmək şiddətli cəza almaq deməkdi. Şəxsi işində: “Bir daha heç bir məktəbə götürməmək”! şərti ilə qovulurdu.

Ancaq təhsildə o nisbətən güclüydü. Hələ bizim türklərdən sona qədər oxuyub, tam diplom alanları çox az olurdu. Həmişə liseylərdə oxuyan Türklərin əksəriyyəti zəngin ailələrin uşaqlarıydı. Çünki hamı liseyin yüksək olan təhsil haqqını ödəyə bilmirdi. Liseydə oxuyan varlı uşaqlarının bir çoxu da, atalarının var-dövlətinə güvənərək, beyinlərini yormağa heç də cəhd göstərmirdi. Beş və ya altıncı sinfə qədər oxuyanların çoxu evlərinə qayıdır, onları gözləyən nişanlıları ilə evlənirdilər. Bəzən rus müəllimlərimiz bizləri ələ salır “bekskiy klas” (bəy sinfi) deyirdilər.

Əslində, bir gün məni çox sevən müəllimim zarafatla gülərək:

– Bəs, artıq sən də bəy sinfinə çatdın, bundan sonra oxumazsan, deyilmi? – deyəndə,çox təsirlindim və ağladım. Müəllim başımı tumarladı və zarafat elədiyini söylədi.

Beşinci sinifdən, yəni liseyi bitirməyə üç il qalmış sənədlərini alanlara o zamankı Çar Rusiyası bəzi hüquqlar verirdi. O cümlədən polis olmaq hüququ da. Bəzi kənd ağalarının uşaqları çinli məmur forması geyinib, kəndin içində gəzişərək lovğalanırdılar.

 

Əziz Alpoud

Foto: Tiflis Rus Qimnaziyası

BIR CAVAB BURAXIN

Rəyinizi daxil edin
Adınızı daxil edin