Get more stuff like this
Subscribe to our mailing list and get interesting stuff and updates to your email inbox.
Thank you for subscribing.
Something went wrong.
- Qədim dövr həm Qərb,həm də Şərq fəlsəfəsində düşündüyünüzə görə növbəti dayanacaq Orta əsrlər (Qaranlıq əsr) dövrüdür.Elə bir dönəm barəsində düşünəcəyik ki,Avropa da fəlsəfə qadağan olunur və Platon akademiyası bağlanır.Məzh buna görə də Qaranlıq əsr adlanır.Toplumun hər yerinə Xristianlıq sirayət edir və başqa fəzanın yaradılmasına imkan verilmirdi.Amma Şərq isə əskinə olaraq yunan fəlsəfəsini yaşatmağa çalışırdılar.Toplumsal qadağalar kifayət qədər idi,bəs fərdi düşünməyə necə mane ola biləcəkmiydilər??
Bu əsrin filosofları isə yeni cərəyan yarada bilmək imkanları ola bilmədiyimdən əvvəlcə hakim təfəkkürə çevrilən Xristianlıq dini barədə düşündürməyə çalışırdılar.Bu manevr fəlsəfə tarixində Sxolastika adlanır.Yəni xristianlığı məntiqi əsaslara qəbul etməyə çalışırdılar.Buna görə də dövrün əsas sualı belə idi:Xristianlıq da olan qadağaları öz ağlımızla təyin edə bilməzdikmi?
Qaranlıq əsrin filosofu olan Müqəddəs Avqustini həm din,həm də fəlsəfəyə dair kitabları mövcuddur.Toplumsal modeli isə “Tanrı padşahlığı” adlanır.Modelə görə “Dünya krallığıyla” “Tanrı padşahığı” münaqişəsi mövcuddur.Bunlar hər bir insanın içərisində cərəyan edirdi.
Çünki bu dönəmdə insanlar ya dövlətə,ya da dinə arxa çevirməliydilər.
Bu əsrin ən böyük filosofu olan Akvinalı Foma isə dinlə fəlsəfəni eyniləşdirirdi.Bu filosof məhz Aristotel fəlsəfəsinə istinad edərək Tanrı,toplumsal vəzifələr,vicdanla bağlı düşünüb.Fomaya görə dini qadağaları elə vicdan yoluyla da əldə edə bilərik.Bu filosofun Tanrının varlığına dair “5 sübütu” diqqətimizi cəlb etmir,çünki bu dövrdə bir qayda olaraq fəlsəfı ayrıca deyil,bilavasitə dinin təsir dairəsində cərəyan edirdi.
Üçüncu böyük filosofumuz isə xanım Bincenli Hildeqard idi.Hildeqard Avropa da Sofiya (Sofi) inancını canlandıran şəxs idi.Sofi nəzəriyyəsi qədim yəhudi və başqa inanclarda öz əksini tapmışdır.Sofi tərzi belə idi:
…İnsan Tanrıya bənzər yaradılıb.Yəni Tanrı da həm kişi,həm də qadın tərəfi vardır.Tanrının qadın tərəfi Sofiya(Sofi) adlanır.
Xristianlıq niyə fəlsəfəni qadağan etsin ki?
Niyə Foma 5 sübutü diqqətimizi çəkmir?
Vicdanı seçənin dinə ehtiyacı yoxdurmu?
[yop_poll id=”-3″]
Təşəkkürlər:)
Var olasan:)
1. Xristianlıq ona görə fəlsəfəni qadağan edirdi ki, xristianlıq Tək ALLAHLI-Səmavi dindir. Fəlsəfədə isə əsas 2 cərəyan var: İdealizm və Materiyalizm. Materiyalizm ALLAHIN Varlığını inkar edirdi və hər şeyi maddəyə-atomlara bağlayırdı. Bu da xristianlığa zidd olduğu üçün qadağan edilmişdi.
2.Bu sualın cavabı elə dərsin içində vardır Bu dövr fəlsəfəsi Dinlə bağlı olduğundan Foma Akvinalınin “5 sübut”-u diqqəti cəlb etmirdi. Çünki onun 5 sübutu elə Dinə əsaslanırdı.
3. AR Konstitusiyasına və Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyənnaməsinə görə hər kəsin vicdan azadlığı var. Bir insan istədiyi dini seçməkdə, qəbul etməkdə azaddır, həmçinin də heç bir dinə mənsub olmamaqda. Lakin mənim fikrimcə bir insanın vicdanlı olması ilə yanaşı dindar olmağı daha yaxşıdır. Çünki bir din insana heç vaxt pis bir şeyi tövsiyyə etməz. Hər zaman insanı yaxşı əməllərə yönləndirər.