Fellərin indiki zamanda(Präsens-də)təsrifi(Dərs 10)

Alman dilində felləri indiki zamanda təsrif etmək üçün onların məsdər şəkilçisini atmaq və felin kökünə aşağıdakı şəxs sonluqlarını əlavə etmək lazımdır.

1-ci şəxs tək-e

2-ci şəxs tək-st

3-cü şəxs tək-t

1.cəm -en

2.cəm-t

3.cəm-en

Məsələn,kommen:

İch komme wir kommen

du kommst  ihr kommt

er           kommt

sie           kommt    = sie kommen(hər üçünə aiddir)

es           kommt

schreiben:

ich schreibe       wir schreiben

du schreibst      ihr schreibt

er

sie           schreibt        sie schreiben (hər üçünə aiddir)

esr

Qeyd  1. Azərbaycan dilində feli təsrif edərkən bəzən şəxs əvəzliyi işlədilmir.Məsələn,”mən gəlirəm”əvəzinə sadəcə olaraq “gəlirəm” də demək olar və bu halda da felin birinci şəxs təkdə işlədildiyi tamamilə aydın olur.Alman dilində isə fel mütləq şəxs əvəzliyi ilə birlikdə təsrif edilməlidir.Əks halda o başqa məna ifadə edir.

2.Kökü t,d və yaxud əvvəlində (l,r müstəsna olmaqla)küylü samit olan,m,n samitləri ilə bitən fellər indiki zamanda təsrif edilərkən ikinci şəxsin təkində -st şəkilçisi əvəzinə -est üçüncü şəxsin təkində və ikinci şəxsin cəmində isə -t şəkilçisi əvəzinə 0et şəkilçisi qəbul edirlər.Məsələn:

antworten:

ich antworte

du antwortest

er

sie            antwortet(hər üçünə aid) sie antworten

es

schneiden

ich schneide                               wir schneiden

du schneidest                            ihr schneidet

er

sie                                 schneidet                sie schneiden

es

atmen:

ich atme                        wir atmen

du atmest                      ihr atmet

er

sie                       atmet                 sie atmen

es

3.Kökündə a,au olan bəzi fellər indiki zamanda şəxslər üzrə dəyişərkən ikinci və üçüncü şəxsin təkində kök (a,au) Umlaut qəbul edir.Məsələn:

fahren,

ich fahre                      wir fahren

du fährt                     ihr fahrt

er

sie                    fährt            sie fahren

es

laufen

ich laufe                            wir laufen

du läufst                            ihr lauft

er

sie                       läuft                 sie laufen

es

Kökündə e olan bəzi fellər indiki zamanda şəxslər üzrə dəyişirkən ikinci və üçüncü şəxsin təkində kök saiti (e) uzun və yaxud qısa i saitinə çevrilir.Məsələn:

sehen:

ich sehe                            wir sehen

du siehst                          ihr seht

er

sie               sieht

es

sprechen:

ich spreche            wir sprechen

du sprichst             ihr sprecht

er

sie                  spricht

es

Mənbələr:

1.Ə.A Hüseynov Deutsch (1-ci hissə)

2.Almanca ders notları