Get more stuff like this
Subscribe to our mailing list and get interesting stuff and updates to your email inbox.
Thank you for subscribing.
Something went wrong.
1295-ci ildə Keyxatu xaqanın ölümündən sonra Elxanlı dövlətində taxt-tac uğrunda mübarizə yenidən kəskinləşi. Hakimiyyət uğurunda Xorasan valisi Qazan və şahzadə Baydu arasında mübarizə başladı. Təbrizdə Sulduz və Cəlair tayfasının dəsdəklədiyi Baydu hakimiyyəti ələ alır və Xorasana Qazan xana məktub yazaraq onun elxanlığını qəbul etməsini tələb edir. Oyrat tayfasının rəhbəri və şahzadə Qazanın lələsi Əmir Novruz Qazanın fikirni dəyişdirir və Təbrizə doğru hərəkətə keçənməsini söyləyir. Marağa yaxınlığında Qazanı qarşılayan Baydu 100 minlik ordu ilə öncə üstün olsa da, daha sonra ordunun və əmirlərin tərəf dəyişdirməsi onun Qazanla hakimiyyəti bölməyə məcbur edir.
Hakimiyyətin bölünməsinə baxmayaraq Qazan xan Əmir Novruzun təkidi ilə növbəti dəfə Təbrizə doğru yürüşə başlayır. Baydunu dəsdəkləyən Sulduz tayfasının irəli gələnləri Zəncan yaxınlığında Əmir Çobanın rəhbərliyi ilə şahzadə Qazanın hüzuruna gəlir və onun tərəfinə keçirlər. 1295-ci ildə Baydu Marağa yaxınlığında məğlub olur və Naxçıvana qaçır. Onu təqib edən Əmir Novruz onu ələ keçirir və edam edir. Qazan xanın islamı qəbul etməsində mühim rol oynayan Əmir Novruz bütün əmirlərin əmiri elan edilir. Köçəri Monqol əmirləri bunu narazılıqla qarşılayır və Əmir Novruza qarşı sui-qəsd təşkil etmək istəsələr də bu baş tutmur. Sui-qəsdçilər ardınca 1296-cı ildə Xorasanda üsyana başlayırlar. Üsyanı yatırtmaq üçün Əmir Çoban və Əmir Novruz ordu komandanı təyin edilir. Əmir Çoban üsyançıları məğlub edir və Qaan xanın yanında nüfuzu qalxır. Əmir Novruz Xorasanda müstəqil siyasət yürütməyə başlayır və Qazan xaqanın hüzura gəlmək tələbini qəbul etmir. Bu hadisədən sonra Əmir Çoban Xorasana gedir və Əmir Novruz öldürülür.
Heç bir rəqibi qalmayan Əmir Çoban ölkəni idarə edən bir nömrəli şəxsə çevrilir. İslam dinin yayılmasında müstəsna rol oynayan Çobanın oğlanları və Sulduz tayfasının irəli gələn şəxsləri orduda və dövlət idarəsində sürətlə yüksəlməyə başlayır. Məmlük ordusu üzərində qələbə qazanan Əmir Çobanın nüfuzu sarayda daha da artır. Bu barədə ” Əmir Çobanın Anadolu fəaliyyəti ” yazısında söz açacayıq. Qazan xanın ölümündən sonra şahzadə Olcaytunun elxan edilməsində mühim rol oynayan Əmir Çoban 1327-ci ilədək dövləti idarə edən əsas şəxs olur.
TÜRKOLOGİYA ARAŞDIRMA MƏRKƏZİ
YAZAR: NAĞI bəy SULDUZ ( NAĞIOĞLU )
